Przewód pokarmowy u zwierząt jest niezwykle złożonym organem, dzięki czemu może on bardzo precyzyjnie działać i chronić organizm pupila. Jego rekonwalescencja po przewlekłych zaburzeniach może trwać długo i być trudna do skorygowania. Podejrzenie połknięcia ciała obcego przez zwierzę, skręt żołądka i nowotwory to tylko kilka najczęstszych przypadków, w których operacja na przewodzie pokarmowym może okazać się konieczna.
Chirurgia układu pokarmowego, operacje na niedrożność jelit, skrętu żołądka u zwierząt
Zabiegi chirurgiczne
Gastrotomia
Wstrzymana perystaltyka jelit, czyli wstrzymanie przesuwania się pokarmu w przewodzie pokarmowym spowodowane obecnością ciała obcego, może być bardzo groźna dla życia i zdrowia zwierzęcia. Właściciel podejrzewający swojego czworonoga o połknięcie przedmiotu musi jak najszybciej pojawić się u lekarza, który zleci RTG i wyznaczy dalsze kroki.
Zabiegiem usuwania ciała obcego z jamy brzusznej jest gastrotomia, czyli chirurgiczne nacięcie ściany żołądka. Zabieg ten wykonuje się również przy przeładowaniu żołądka. Po przeprowadzeniu takiego zabiegu konieczna jest kilkudniowa hospitalizacja i płynoterapia – pacjent przez 72 godziny nie może spożywać pokarmu, konieczne zatem jest dożylne podawanie niezbędnych składników pokarmowych.
Enterotomia
Innym zabiegiem umożliwiającym usunięcie ciała obcego jest enterotomia, czyli chirurgiczny zabieg nacięcia jelit. Zabieg ten umożliwia usunięcie ciała obcego bezpośrednio ze światła jelita. U kotów często takim ciałem obcym stają się trichobezoary, czyli kule futra tworzące się w przewodzie pokarmowym. Także u tych zwierząt częste jest połknięcie „strunistych” ciał obcych – różnego rodzaju sznurków, nici itp. W takim wypadku konieczna jest jak najszybsza interwencja, ponieważ wskutek ruchów perystaltycznych może dojść do nanizania jelit na takie ciało obce – wtedy może okazać się konieczne nacięcie jelit w kilku miejscach. Po takim zabiegu konieczna jest kilkudniowa hospitalizacja i płynoterapia zwierzęcia.
Gastropeksja
Jeśli zwierzę nie ma ciała obcego, a występuje skręt żołądka, to należy przeprowadzić gastropeksje. Jest to chirurgiczny zabieg przytwierdzania żołądka do jamy brzusznej (zapewnienie dodatkowego punktu przyczepu żołądka).
Zespół rozszerzenia i skrętu żołądka u psów polega na nadmiernym gromadzeniu się gazu w żołądku, co powoduje jego rozszerzenie, a następnie skręt wokół długiej osi. Taki stan jest niezwykle niebezpieczny i wymaga natychmiastowej interwencji ze strony chirurga. Najczęstszymi objawami pojawiającymi się u psów są nieproduktywne odruchy wymiotne, mdłości, nadmierne ślinienie się, czy wzrost liczby oddechów.
- U psa przewód pokarmowy stanowi od 2,7% (u ras olbrzymich) do 7% (u ras małych) całkowitej masy ciała, podczas gdy u człowieka przewód pokarmowy stanowi 11% całkowitej masy ciała.
- Czas pobierania pokarmu u psa wynosi od 1 do 3 minut, podczas gdy u człowieka jest to czas 30-60 minut.
- Pojemność żołądka u psa to przeważnie od 0,5 do 8 l (w zależności od rasy), podczas gdy u człowieka pojemność wynosi 1,3 l.
- Długość jelita cienkiego u psa stanowi od 1,7 do 6 m, podczas gdy u człowieka osiąga on od 6 do 6,5 m.
- Długość jelita grubego u psa stanowi od 0,2 do 0,9 m, podczas gdy u człowieka wynosi 1,5 m.
Najczęstszą grupą, która doświadcza rozszerzenia i skrętu żołądka są psy, które mają przewlekłe zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz psy żyjące w stresie. Narażone są również psy ras dużych i olbrzymich (powyżej 40 kg), o wąskiej i głębokiej klatce piersiowej (Setery Irlandzkie, Charty, Wilczarze), ze skłonnościami genetycznymi, w starszym wieku, skrajnie niedożywione i z niedowagą, nerwowe i strachliwe oraz psy karmione w nieprawidłowy sposób.
Enterotomia
W wyniku niektórych schorzeń może dochodzić do martwicy fragmentów jelit. Jeśli taka zmiana nie obejmuje znacznej ich części, możliwe jest przeprowadzenie enterektomii – chirurgicznego usunięcia fragmentu jelita. Zabieg taki przeprowadza się także w przypadku operowalnych zmian nowotworowych jelit. Po usunięciu zmienionego fragmentu jelita zszywa się pozostałe dwa końce zdrowych jelit w celu zapewnienia ciągłości przewodu pokarmowego. Przy zmianach dużej powierzchni jelit przeprowadzenie takiego zabiegu nie jest możliwe, ponieważ nie można zapewnić odpowiedniej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu powierzchni funkcjonalnej jelit.
Enteroplikacja
Kolejnym zabiegiem wykonywanym na jelitach jest enteroplikacja. Polega ona na zszyciu ścian pętli jelit. Zabieg ten wykonuje się w przypadku wystąpienia wgłobienia jelita, czyli teleskopowego wsunięcia się części jelita w inną jego część. Do objawów takiego stanu należą bolesność brzucha, wymioty oraz krwawy stolec. Enteroplikację wykonuje się po odprowadzeniu jelita, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu wgłobienia.
