Padaczka u psów i kotów - przyczyny, objawy i leczenie

Padaczka u psa jest zaburzeniem układu nerwowego, spowodowanym powtarzającą się nadmierną aktywnością neuronów w mózgu. Schorzenie objawia się trwałą skłonnością do występowania napadów drgawkowych.

Wielu opiekunów zwierząt zadaje sobie pytanie, jak wygląda padaczka u psa i jakie daje objawy. Napady padaczkowe są wynikiem chwilowej nieprawidłowej aktywności elektrycznej mózgu. Z reguły objawiają się one uogólnionymi drgawkami lub sztywnością całego ciała, którym może towarzyszyć ograniczenie świadomości, ślinienie oraz oddawanie moczu i kału. Takie napady określamy mianem uogólnionych napadów padaczkowych. Nie zawsze jednak napady padaczkowe mają tak charakterystyczny przebieg. W pewnych chorobach mogą wystąpić tzw. ogniskowe napady padaczkowe,
które mogą mieć bardzo zróżnicowany charakter taki jak drżenia / drgawki poszczególnych części ciała, nagła utrata kontaktu z otoczeniem, czy napady nieuzasadnionej agresji.

Czynniki genetyczne, infekcje, urazy głowy oraz nieprawidłowości metaboliczne stanowią jedynie fragment potencjalnych czynników wyzwalających padaczkę u zwierząt. To z kolei podkreśla istotę indywidualnego podejścia do procesu diagnostyki i leczenia tego schorzenia, uwzględniając specyficzne potrzeby poszczególnych pacjentów.

W zależności od przyczyn, wyróżnia się następujące typy padaczki:

• padaczka idiopatyczna – dotyka ona najczęściej zwierząt stosunkowo młodych i wynika z predyspozycji osobniczych. W przebiegu tego rodzaju padaczki nie obserwuje się z reguły innych objawów neurologicznych poza samymi napadami
• padaczka tła metabolicznego lub toksycznego – może dotknąć zwierzęcia w każdym wieku. W przypadku tła metabolicznego napady mogą pojawić się w sytuacji, gdy na skutek choroby dotyczącej innych narządów jak mózg, dochodzi do zmiany stężenia pewnych substancji we krwi (np. spadek lub wzrost stężenia pewnych jonów, czy spadek stężenia glukozy), co szkodliwie oddziałuje na mózg zmieniając jego aktywność elektryczną. Padaczka tła toksycznego jest skutkiem kontaktu ze związkiem chemicznym (na skutek spożycia lub np. bezpośredniego kontaktu ze skórą), który po wchłonięciu do krwi skutkuje napadami
• padaczka tła strukturalnego – może dotknąć zwierząt w każdym wieku i pojawia się w sytuacji, gdy w zakresie mózgu pojawiają się zmiany chorobowe skutkujące uszkodzeniem, obrzękiem lub uciskiem na struktury nerwowe. Wśród przyczyn tego typu padaczki wyróżniamy zapalenia mózgu, nowotwory, zmiany udarowe, wrodzone (np. wodogłowie) lub choroby degeneracyjne mózgu. Przyczyny wrodzone i zapalne częściej występują u zwierząt młodych, a zmiany nowotworowe lub udarowe u starszych psów i kotów.

Pierwszym elementem diagnostyki jest konsultacja neurologiczna podczas której przeprowadza się szczegółowy wywiad, badanie neurologiczne i zleca dalsze niezbędne badania. Najczęściej wykonywanymi badaniami są rozszerzone badania krwi, rezonans magnetyczny mózgowia, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego i badanie elektroencefalograficzne (EEG). W pewnych przypadkach lekarz może zlecić wykonanie innych dodatkowych badań.

Dobór odpowiedniej metody terapii jest zależny od rodzaju padaczki. W przypadku padaczki idiopatycznej stosuje się leki przeciwpadaczkowe, które podawane są w trybie ciągłym. Napady tła metabolicznego i toksycznego ustępują z reguły po odpowiednio wyleczeniu choroby ogólnej lub ustąpieniu działania substancji chemicznej z którą zwierzę miało kontakt. Padaczka strukturalna leczona jest objawowo lekami przeciwpadaczkowymi z jednoczesnym równoległym leczeniem chorób mózgu ją wywołujących.

Częstym pytaniem, z jakim spotyka się lekarz weterynarii w swojej praktyce, jest - "czy padaczka boli"? Na szczęście sam napad jest bezbolesny. Co więcej, w przypadku uogólnionego napadu padaczkowego, zwierzę jest nieświadome i po jego ustąpieniu nawet nie zdaje sobie sprawy, że ów napad wystąpił. 

Napad, który trwa odpowiednio długo, może skończyć się śmiercią. Szczęśliwie, o ile zostanie wprowadzone odpowiednie leczenie, takie sytuacje zdarzają się rzadko. 

Choć odnotowuje się związek pomiędzy stresem, a zwiększoną częstością napadów, to należy pamiętać, że zdrowy pies nie powinien tak na niego reagować. Tym samym stres może być jedynie czynnikiem zaostrzającym przebieg padaczki u której podłoża leży inny proces chorobowy wymagający diagnostyki.

Przede wszystkim zabezpiecz zwierzę przed ewentualnymi urazami. Chroń zwłaszcza głowę. Pamiętaj, by nie wkładać niczego do jamy ustnej - może to doprowadzić do urazów samego zwierzęcia lub pokąsania osoby udzielającej pomocy. Jeśli był to pierwszy napad, udaj się do lekarza weterynarii w celu opracowania dalszego planu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego. Jeśli pies jest już leczony, postępuj zgodnie z zaleceniami swojego lekarza.