Bank krwi dla zwierząt - psów i kotów – informacje dla specjalistów

Potrzebujesz informacji związanych z Weterynaryjnym Bankiem Krwi? Skontaktuj się z nami.

W 2006 roku w Klinice Teodorowscy powstał Weterynaryjny Bank Krwi. Krew z naszego banku uratowała już życie niejednego zwierzęcia. Spore zainteresowanie lekarzy, hodowców oraz właścicieli zwierząt utrzymuje nas w przekonaniu, że jest to ważna i potrzebna inicjatywa.

Badanie grupy krwi psów

U psów wyróżnia się grupy krwi uwzględniając występujące na krwinkach czerwonych erytrocytarnych antygenów (DEA – dog erytrocit antigen). Wyróżniono ich conajmniej 10. W związku z tym określono wiele grup psiej krwi, określanych mianem DEA 1.1, DEA 1.2 itd.

Ze względu na fakt, iż w osoczu krwi psiej jest mała zawartość alloprzeciwciał – przeciwciał do zwalczania obcych antygenów, to podczas pierwszej transfuzji nie ma jeszcze „bariery ochronnej” w organizmie biorcy w postaci przeciwciał przeciwko antygenom grupowym dawcy. W efekcie zazwyczaj nie dochodzi do reakcji wstrząsowych.

Nie każda krew dawcy wywołuje proces powstawania przeciwciał. Głównie antygen DEA 1.1 i DEA 1.2 posiadają takie właściwości. Stąd wniosek, że krew dawcy z grupą DEA 1.1 lub DEA 1.2 powoduje wytworzenie przeciwciał u biorcy. W mniejszym stopniu takie właściwości posiada grupa DEA 3, DEA 4, DEA 5 i DEA 7. 

Obecnie testy na grupę krwi dla psów obejmują oznaczenie czy pies jest DEA 1.1 dodatni (ma grupę krwi DEA 1.1) lub DEA 1.1 ujemny (ma inną grupę niż DEA 1.1). Z tego powodu bardziej dokładnym badaniem jest próba krzyżowa, sprawdza ona czy między krwią dawcy i biorcy dochodzi do aglutynacji/hemolizy co świadczy o niezgodności. 

Badanie grupy krwi kotów

Badanie grup krwi u kotów jest bardzo ważne z dwóch powodów:

• w wypadku transfuzji niedopasowanie krwi może wywołać reakcję wstrząsową. Kot z grupą krwi B posiada liczne alloprzeciwciała przeciwko antygenom A na powierzchni erytrocytów, dlatego podanie kotu z grupą krwi B, krwi z grupy A powoduje silną reakcję hemolityczną. Koty z grupą krwi A posiadają nieliczne alloprzeciwciała przeciwko antygenom B na powierzchni erytrocytów. Z tego powodu prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji wstrząsowej w przypadku przetoczenia niezgodnej krwi jest mniejsze, ale nadal mogą wystąpić ostre reakcje poprzetoczeniowe. 

• może wystąpić konflikt serologiczny pomiędzy matką a potomstwem. Kotka przekazuje potomstwu przeciwciała z siarą w pierwszych dwóch dobach.

• Kot z grupą AB nie wytwarza alloprzeciwciał przeciwko grupie A, ani B. Takie osobniki są uniwersalnymi biorcami. Występowanie grupy AB jest bardzo rzadkie. 

Zapobieganie konfliktowi serologicznemu

Aby uniknąć konfliktu serologicznego należy oznaczyć grupy krwi rodziców przed kryciem, jeśli taki konflikt występuje, przez pierwsze dwa dni karmić kociaki preparatami mlekozastępczymi. Należy również badać grupy krwi dawców, biorców i rodziców.

Próba krzyżowa

Wykonanie próby krzyżowej powinno przebiegać według poniższego schematu postępowania:

1. Pobranie 2 ml krwi biorcy na EDTA

2. Odwirowanie próbek dawcy i biorcy, odciągnięcie surowicy do oddzielnych probówek

3. Przemycie krwinek dawcy i biorcy (bez skrzepów) 2x0,9% NaCl (nalać dużą ilość NaCl do probówki z krwią, wirować, zlać supernatant, wlać NaCl, wirować i zlać supernatant).

4. Sporządzenie 3-4% zawiesiny z przemytych krwinek i NaCl (proporcje to 24 krople NaCl i 1 kropla gęstych krwinek).

5. Wykonanie próby zgodności poprzez nakroplenie na szkiełka:

• 1 kropli surowicy biorcy i 1 kropli krwinek dawcy

• 1 kropli surowicy dawcy i 1 kropli krwinek biorcy

• 1 kropli surowicy biorcy i 1 kropli krwinek biorcy – próba autokontrolna

Wynik jest możliwy do odczytu po 20-30 minutach. W celu jego odczytania należy obejrzeć preparat pod mikroskopem. Jeśli w żadnym z testów nie wystąpiła aglutynacja albo hemoliza, próba oceniana jest jako zgodna. Obserwacja pod mikroskopem jest konieczna do odróżnienia aglutynacji od rulonizacji. Rulonizacja zarówno we właściwej próbie krzyżowej oraz w autokontroli pozwala na uznanie próby krzyżowej za zgodną, aglutynacja już nie.

Rulonizację możemy zaobserwować po mikroskopem, gdy widoczny jest charakterystyczny obraz polegający na układaniu się krwinek w rulony. Aby potwierdzić rulonizację, do próbki dodajemy po 2 krople NaC, aż do ustąpienia rulonizacji. Wówczas pozostanie tylko aglutynacja. Jeśli po rozcieńczeniu krwi wszystkie erytrocyty będą wolne- próba jest zgodna.

Kalkulator przetoczeniowy

Aby wygodnie przeliczyć ilość podawania krwi pełnej, warto zastosować „Zasadę trzech jedynek”.
1 ml pełnej krwi na 1 funt (453 g) wagi ciała podnosi hematokryt o 1%, czyli inaczej 2,2 ml krwi/kg masy ciała powoduje wzrost Ht o około 1%.

Aby przeliczyć ilość potrzebnego osocza w celu leczenia hypoalbuminemii przyjmuje się że 45ml/kg podnosi albuminy u biorcy o 1g/dl. 

Prędkość podawania preparatów krwi

Koncentrat czerwonokrwinkowy

Podawać można zgodnie z tabelą:

 Krew i preparaty krwiopochodne:

• Krew pełna (ang. Fresh Whole Blood – FWB) zawiera erytrocyty, leukocyty, płytki krwi, fibrynogen, czynniki krzepnięcia i białka. Jeżeli krew jest przechowywana w warunkach chłodniczych (1-6°C) to jest ona z czasem pozbawiona niektórych czynników krzepnięcia oraz płytek krwi. Czas przechowywania to 28 dni.

• Koncentrat czerwonokrwinkowy (ang. Packed Red Blood Cells – pRBC) jest to krew o hematokrycie około 60-70%. Po odwirowaniu i oddzieleniu osocza zawiera głównie erytrocyty oraz leukocyty. Przechowywanie tak jak krew pełna.

• Osocze świeżo mrożone (ang. Fresh Frosen Plasma – FP) zawiera czynniki krzepnięcia (II , VII , IX , X) oraz białka. Czas przechowywania: 1 rok w temp. -30°C

*na zamówienie, czas oczekiwania 24 h

Kiedy podajemy krew i preparaty krwiopochodne?

*Uodparnianie bierne szczeniąt to podawanie gotowych przeciwciał. Osocze zastępuje siarę matki i wspomaga jej działanie. Podane doustnie zwiększa ilość przeciwciał we krwi; tym samym wzrasta odporność. Osocze podaje się doustnie w pierwszych 2 dobach życia – wtedy białkowe drobiny przeciwciał mogą w niezmienionej formie przeniknąć przez ścianę jelita do krwioobiegu szczenięcia. Dawkowanie: 1,5 ml na 1 kg m. c. Praktycznie podaje się kilka kropli co 2 godziny.